bgh¿ahs® Âd« (15/09/2011)

MÁça® Âd«, m‹ida® Âd« tçiræš bgh¿ahs® Âdkhf br¥l«g® gÂidªjh« ehis ehbl§F« Áw¥ghf bfh©lhl¥g£L tU»wJ. MÁça® Âdkhf lh¡l® ÏuhnrªÂu Ãurh¤ Ãwªj Âd¤ij bfh©lhLtJnghš bgh¿ahs® Âyf« éRntRtuŒah Ãwªj Âd¤ij bgh¿ahs® Âdkhf bfh©lhl¥gL»wJ. bgh¿ahs® éRntRtuŒah mt®fŸ fUehlf khãy« Á¡gšyh¥ó® kht£l¤ÂYŸs K¤j Ašè-æš br¥l«g® 15 , 1860 –š Ãwªjh®. Ïtç‹ bg‰nwh®fŸ Óåthr rh°Âç – bt§fr«khŸ Mth®. éRntRtuŒah-æ‹ Mu«g¡ fšé Á¡fgšyòuh –éY«, Ïs§fiy go¥ig 1881-š br‹id gšfiy¡ fHf¤ÂY« go¤J Ko¤jh®. Ë ónd fšÿçæš f£ll bgh¿æaš go¥ig go¤jh®.

bgh¿æaš go¥ò Ko¤jJ« éRntRtuŒah gh«ng bghJ¥ gâ¤Jiwæš gâ¡F nr®ªjh®. Ëò Ït® ϪÂa ghrd Miza¤J¡F miH¡f¥g£lh®. Ït® fLŠÁ¡fyhd ghrd mik¥ig j¡fhz gFÂæš brašgL¤Âdh®. Ït® jhåa§» btŸskil kjif totik¤J fh¥òçik bg‰wh®. 1903 Ïš ònd¡F mU»š fl¡try ( Khadak vasla) Ú®¤nj¡f¤Âš ÏtuJ jhåa§» kjF Kjèš ãWt¥g£lJ. Ϫj kjFfë‹ bt‰¿fukhd brašghLfshš Ï›tik¥ò FthèaU¡F mU»š il¡uh miz k‰W« »UZzu# rhf® mizæš ãWt¥g£lJ.

btŸs¤Âš ÏUªJ Ijuhgh¤ efiu ghJfh¡f btŸs jL¥ò Kiw mik¥ig totik¤jJ ÏtU¡F midtçlK« bgU«òfiH bg‰W jªjJ. érhf¥g£oz« JiwKf¤ij flš mç¥ÃèUªJ jL¡F« mik¥ig cUth¡f Ït® fhuzkhféUªjh®.

éRntRtuŒah fhéçæ‹ FW¡nf »UZzuh# rhf® miz f£Lkhd¤ij £l¡fU¤J cUth¡f¤ÂèUªJ £l« KoÍ« tiu nk‰gh®itæ£lh®. Ï›tiz cUth¡»a Ú®¤nj¡f« m¢rka¤Âš MÁahényna äf¥bgçajhf ÏUªjJ. 1894 š ikNU¡F mU»YŸs érK¤Âu¤Âš MÁahényna Kjš Ú® ä‹ c‰g¤Â Miyia mik¡f fhuzkhdh®. Ït® eÅd ikN® muÁ‹ jªij vd miH¡f¥gL»wh®.

ÂU¥gÂæèUªJ ÂUkiy¡F rhiy mik¡F« £l¥gâ¡F fhuzkhf ÏUªjh®. 1908 éU¥g xŒÎ bg‰w Ë éRntRtuŒah ikN® muÁ‹ Âthdhf ãaä¡f¥g£lh®. ikN® k‹d® eh‹fh« »UZzuhr cilahç‹ MjuÎl‹ Âthdhf ikN® muÁaš Ïj‰F K‹ ãfœªÂuhj gy Áw¥ghd ts®¢Á £l§fis brašgL¤Âdh®. »UZzuh{ rhf® miz ÁtrK¤Âu¤Âš Ú®ä‹ c‰g¤Â £l«, g¤uht v~F Miy, bg§fqçš $ b#arhkuhn#ªÂuh ghèbl¡å¡ ãiya«. ikN® gšfiy¡fHf«, f®ehlfh nrh¥ ol®#‹£ ãWtd« k‰W« gy MiyfŸ, bghJ gâfS¡F Ït® fhuzkhf ÏUªjh®. 1917š bg§fqçš muR bgh¿ææš fšÿç gšfiy¡fHf« vd bga® kh‰w« brŒa¥g£lJ. Ï¥ bgh¿æaš fšÿç bg§fq® gšfiy¡fHf¤Jl‹ Ïiz¡f¥g£lJ.

cUth¡»a ϪÂa¥nguuÁ‹ xG§»‹ Knight Commander v‹w g£l« ÏtU¡F ikN® Âthdhf ÏUªj nghJ M‰¿a ms¥gça bghJ¢nrit¡fhf Ãç¤jhåa®fshŸ tH§f¥g£lJ. ϪÂah éLjiy bg‰w Ëò 1955š ghuj u¤dh éUJ tH§f¥g£lJ. Ït® y©lid ikakhf bfh©l g‹dh£L f£Lkhd fHf¤Â‹ kÂ¥òW cW¥Ãduhf bfsué¡f¥g£lh®. ϪÂa m¿éaš ãWtd¤Â‹ fellowship ÏtU¡F tH§f¥g£lJ. gšntW gšfiy¡fHf§fŸ ÏtU¡F kÂ¥òW Kidt® g£l§fŸ tH§»d ϪÂa m¿éaš fh§»uÁ‹ 1923« M©L mk®é‰F Ït® jiytuhf ÏUªjh®.

fhy¤jhš mêahj f£lik¥ò k‰W« ts®¢Á¡F ghLg£lt® V¥uš 14,1962š jdJ 101-tJ taš fhykhdh®. MdhY« jdJ thœehis tuyhwhf kh‰¿ rç¤Âu¤Âš v‹bw‹W« ãiy¤ÂU¥gh®. bgh¿ahs® bgUk¡fŸ, bgh¿ahs® Âd¤j‹W x‹W To ϤÂUkfdhç‹ òfœgho òJ ntf« bfh©L e«khš Koªjij eh£o‰¡F brŒnthkhf.